.

Nhân vật Philoctetes với một cái chân bị thương ở trên đảo có vẻ là một chủ đề rất nhiều họa sĩ quan tâm. Trong hình là “Philoctetes bị rắn cắn”, tranh của họa sĩ Thụy Sĩ Gotthard Ringgli, đầu thế kỷ 17. Tranh vẽ có lầm không chứ Philoctetes lên đảo là để làm lễ cúng thần chứ đâu phải để đi bắn chim đâu mà rắn cắn trong lúc đang giương ná!

“Philoctetes bị thương” của họa sĩ Đan Mạch Nikolaj Abraham Abildgaard (1743 – 1809). Họa sĩ này chịu ảnh hưởng hội họa cổ điển của các bậc thầy Pháp như Claude Lorrain và Nicolas Poussin. Ông từng học ở Paris dưới sự chỉ dẫn của Francois Boucher trước khi trở thành thành viên của viện Hàn lâm Nghệ thuật Hoàng gia Đan Mạch. Ông cũng đã giành được huy chương của học viện từ những năm 1764 đến 1767. Đây là bức tranh khá nổi tiếng của ông. Nó được coi như một đại diện về nghệ thuật của ông trong vô vàn những bức tranh và công trình trang trí cho Hoàng gia Đan Mạch mà ông đã tham gia. Cả bức tranh đều tuyệt hảo từ ánh sáng cho đến màu sắc. Cách dồn bố cục thật chặt và lược bớt những không gian không cần thiết để tập trung vào diễn tả trạng thái nhân vật là một bước tiến của ông so với các bậc thầy mà ông từng theo học. Thế nhưng, ở đây có một chút chi tiết hơi gợn: hai đường cong mông của Philocteses hơi đều và thiếu sự rắn chắc đang lên gân của cơ bắp trong cơn đau. Có thể rất đúng với giải phẫu học nhưng cách tạo khối hơi đều làm cho hai mông bị yếu đi và không liên kết lắm với chân trái của nhân vật.

“Phong cảnh với Philoctetes trên đảo Lemnos”, sơn dầu của Achille-Etna Michallon (1796-1822). Philoctetes vừa mới bắn được một con chim (trông như bồ câu), đang nhặt về để làm thức ăn. Thật tiếc cho một tài năng đã qua đời sớm ở tuổi 26. Năm 1817, Achille-Etna Michallon đã giành được giải Prix de Rome và sau đó đã đến Ý trong hai năm. Chuyến đi đó đã có những ảnh hưởng sâu sắc đến màu sắc trong tranh phong cảnh của ông: rất tươi sáng.

“Philoctetes hấp hối trên đảo Lemnos” của họa sĩ Ý Vincenzo Baldacci (đầu thế kỷ 19). Trong tranh này, Philoctetes bị thương bên chân trái, không giống những tranh khác là bị thương chân phải. Cũng lại một họa sỹ nữa qua đời khi còn rất trẻ. Ông từng học ở học viện Anccademi di San Luca ở Rome. Tác phẩm của ông để lại không nhiều. Người ta đồ rằng bức tranh này( theo những tài liệu đã tìm được) là một bài tập và ông đã vẽ nó để chứng minh sự tiến bộ của mình khi theo học tại học viện.

”Philoctetes trên đảo Lemnos” bức sơn dầu cuối cùng của họa sĩ Pháp yểu mệnh Jean Germain Drouais (1763 – 1788). Tuy trẻ nhưng tài năng, khi mất đi ở tuổi 25, ông đã kịp có tranh bày trong Louvre và để lại rất nhiều môn đệ.

“Ulysses và Neoptolemus nhận cung tên của Hercules từ Philoctetes”, sơn dầu của họa sĩ Pháp François-Xavier Fabre (1766 – 1833) – người đã cưới vợ góa của người bạn, rồi khi bà này chết thì được thừa hưởng tài sản, đủ để mở trường mỹ thuật và lập bảo tàng Fabre ở Montpellier (Pháp). Động tác của Philoctetes không có vẻ gì là “giao” cung nỏ, trông cứ như là bị cướp trên tay.

Paris và Oenone cũng là một cặp rất được các họa sĩ chuộng. Họa sĩ và nhà thiết kế nội thất người Hà Lan Jacob de Wit (1695-1754) trong bức “Paris và Oenone” diễn tả cặp vợ chồng chăn cừu này rất hạnh phúc nhưng hơi “phàm phu tục tử”. Paris cũng không đẹp tí nào như trong tích nói. Jacob de Wit rất nổi tiếng về vẽ cửa và trần nhà. Nhiều căn nhà ở Amsterdam còn lưu những bức tranh trang trí của ông.

Họa sĩ Hà Lan Pieter Lastman (1583 – 1633) là họa sĩ Hà Lan, thầy của Rembrandt và Jan Lievens. Tranh của ông có đặc điểm tập trung rất nhiều vào vẻ mặt, đôi tay, và bàn chân. Trong tranh này, Pieter Lastman mô tả cặp Paris đang định làm “trò mèo” với Oenone thì có người bắt gặp. Oenone tuy là tiên núi, con của một vị thần sông, nhưng trong tranh này như một bà nông dân đứng tuổi có chồng trẻ! Trang phục cũng là trang phục của thời họa sĩ sống, có lẽ đây là một bức vẽ theo kiểu “lấy tên tích cổ đặt cảnh thời nay”: vẽ một cặp chăn cừu thì lấy tên một cặp có trong tích cổ; như kiểu vẽ mẹ và con thì đặt là “Vệ Nữ và Cupid”.

”Paris và Oenone” của Jean-François de Troy (1679 – 1752) – một họa sĩ Pháp theo trường phái Roccoco và chuyên vẽ thảm – có lẽ vẽ Paris và Oenon đúng tuổi, đúng sắc nhất. Tuy nhiên tư thế của Paris rất kỳ, không biết khớp hông chàng này cấu tạo kiểu gì mà vặn người được ghê thế.

Bức sơn dầu khổ 163 x 131 cm “Paris et Oenone” của Adrien Thevenot (1889 – 1922), có giá ước lượng USD 55,000 – 62,000 (hồi 2007) lại mô tả cặp chăn cừu này tuy ăn mặc cổ nhưng vẻ mặt, đầu tóc thì quá hiện đại, đặc biệt là Paris.

Thế rồi như ta đã biết, Paris được Venus mai mối cho “chân dài tai họa” Helen. Đây là bức “Sự ve vãn của Paris với Helen” của Jacques-Louis David (1748-1825). Là một họa sỹ lớn nhưng Jacques-Louis David cũng có một khởi đầu khó khăn. Năm lần có gắng tìm kiếm giải thưởng Prix de Rome thất bại đã làm ông chán ghét và trở nên hận thù với tổ chức này. Việc đó đã đẩy ông tới việc ủng hộ nhiệt thành cuộc cách mạng Pháp. Chính những sự thăng trầm của cuộc đời đã biến ông thành một họa sỹ cách tân thành công… Trong tranh này, Paris trông công tử, không có vẻ gì là “cựu chăn cừu”. Gặp Helen khiến Paris bỏ người vợ “giỏi nghề thuốc” Oenone.

Rồi đến khi bị tên độc tẩm nọc rắn bắn trúng, thì “Oenone từ chối cứu Paris, bị Philoctète sát thương” (bức này do Thomas Degeorge vẽ năm 1816, by (1786-1854). Nửa thân dưới Paris lúc này đã tím xanh loang lổ kiểu hoại tử…Lại một bức tranh của một họa sĩ thất bại trong tham vọng tìm kiếm giải thưởng Prix de Rome, một giải thưởng uy tín mà rất nhiều họa sỹ ngày ấy mong ước. Thomas Degeorge sau đó bằng lòng với việc vẽ tranh lịch sử. Những những bức tranh này không được đánh giá cao bởi chất lượng tầm tầm. Thế nhưng, những bức chân dung phụ nữ của ông lại được đánh giá cao vì tính nữ tính.

Còn đây là bức tranh (không rõ tên) của Antoine Jean-Baptiste Thomas vẽ năm 1816, bày trong trường Cao đẳng Quốc gia Mỹ thuật tại Paris. Mặt Paris đã đờ đẫn của một người bị nhiễm độc, nửa thân trên đã ngả tím và cánh tay phải buông xuôi bất lực. Có thể nói, cái gây chú ý trong bức tranh này là cử chỉ của những bàn tay của các nhân vật, với mỗi bàn tay là một ngôn ngữ.