Nhiếp ảnh

Chĩa ống kính ở một ly quá gần vào một người đang khóc là một lựa chọn thô thiển 16. 10. 13 - 6:32 pm

Đỗ Phước Tiến

Trong bài Đâu là lỗi chính của một nhiếp ảnh gia báo chí? , nhân việc nhiếp ảnh gia Na Sơn chụp người đàn ông áo đen, gạt người đàn ông áo trắng ra khỏi hình, có hai câu hỏi sau:

– Người đàn ông áo đen đi viếng và bước ra khỏi hàng (để quỳ). Người đàn ông áo trắng cũng đi viếng và cũng bước ra khỏi hàng để chụp. Cả hai người xét về mức độ “vi phạm” vị trí là ngang nhau. Vậy có thể đối xử bình đẳng trong việc để họ được ở yên trong bối cảnh (hay bị đuổi khỏi bối cảnh) không?

– Một nhiếp ảnh gia báo chí có quyền can thiệp vào thực tế tại hiện trường không?

Nhà văn Đỗ Phước Tiến có câu trả lời như sau:

*

Hai câu trong vấn đề Soi đưa ra, nhập thành một thì dễ thảo luận, vì cái này là hệ quả của cái kia.

Áo đen và áo trắng bình đẳng chắc rồi, nếu buộc phải vào hàng thì cả hai không nên chần chừ. Chụp ảnh có chỗ thì khóc cũng phải có chỗ. Nhiếp ảnh gia báo chí phải chấp nhận cả hai, hoặc là không ai cả. Can thiệp vào đối tượng này và khai thác đối tượng kia, nghĩa là cắt cúp thực tế. Can thiệp thực tế hiện trường hoặc cắt cúp thực tế là lựa chọn phổ biến của một nền báo chí phát triển chậm, vì nó dễ làm.

Phần tôi thì nghĩ như sau: chĩa ống kính ở một cự ly quá gần vào một người đang khóc là một lựa chọn thô thiển, kém cỏi về mặt nghề nghiệp. Tôi đang cười nhé, cười to thoải mái, bỗng phát hiện có một cái máy ảnh đang chĩa vào mặt mình. Hiểu ý người chụp, tôi vẫn tiếp tục cười, nhưng với một nụ cười khác. Răng tôi vàng quá, mặt tôi nhiều nếp nhăn khi cười quá. Từ thời điểm đó trở đi, cái máy ảnh chỉ ghi được bản năng tự vệ của tôi thôi, làm gì còn nụ cười hồn nhiên nữa.

Cho nên tôi nghĩ ý kiến của chị Phượng xác đáng, yêu cầu của chị cũng không có khắt khe, nếu không muốn nói là đương nhiên, đối với một người có khả năng nghĩ bằng hình ảnh. Cái “thiên kiến” của tác giả mấy cái ảnh chụp người áo đen khiến chúng trở thành những cái ảnh minh họa. Nghĩa là chẳng cần suy nghĩ gì, tìm kiếm gì, cứ chờ đợi và sắp đặt.

Đối với nhiếp ảnh gia, sao bạn không giữ im lặng nhỉ? Tôi nghĩ đó là một lựa chọn tốt khi mà bạn không có khả năng giải quyết câu chuyện có lợi cho mình. Càng nói bạn càng bộc lộ sự nông nổi, hồ đồ là cái mà đã đưa bạn đến câu chuyện không hay ho này. Từ khi nào và ở đâu mà bạn phát hiện ra sự giống nhau giữa quá trình tư duy chữ với tư duy hình ảnh vậy? (*)

 

(*)  SOI: Trong đoạn trao đổi với Đoàn Minh Phượng, Na Sơn có nói:

“Đồng ý với chị là đã là phóng viên thời sự thì ta phải tôn trọng sự thật. Song, cũng như người viết, chị không thể viết tất cả những chi tiết, tình huống đang xảy ra ở một sự kiện. Chị chỉ lọc những chi tiết liên quan nhất, thật nhất (mà chị tin tưởng) vào bài viết của mình thôi- đúng không chị?!
“… Phóng viên ảnh cũng không khác phóng viên viết chút nào về nguyên tắc đó khi làm việc tường thuật bằng ảnh. Trong một sự kiện nhiều thứ diễn ra thì anh ta cũng sẽ chọn những sự thật mà anh ta tin tưởng nhất để chụp và truyền về.”
 

Bài đã đăng

• Người đẹp ngủ trong nhà máy: cái nhìn trân trọng của Christopher Payne - Từ CNN - Ảnh: Christopher Payne (01/11/2023)
• "Đào thoát" bằng kho ảnh vuông của Magnum - M.Nha dịch theo Hyperallergic (20/07/2021)
• Adolfo Farsari: kẻ tô màu Ý cho nước Nhật - Archivu biên soạn (23/02/2021)
• So sánh hai bức ảnh: ba mươi phút với nửa giờ - Sáng Ánh (29/10/2019)
• Cái cây - dự án ảnh của tôi - Việt Phố cổ (25/04/2019)
• Khi Xuân đến, không thể ngồi im được… - Candid (14/04/2019)
• Nước Mỹ siêu thực của Alex Prager: “Lời nói dối lạ lùng trên bề mặt sự thật” - Từ The Guardian - Như Mai dịch (19/06/2018)
• Cuộn phim chưa tráng - Candid (19/04/2017)
• Chân dung chính thức của Melania Trump ra mắt - Phạm Phong dịch (06/04/2017)
• Sự yêu ghét của một trưởng phòng thông tin: bấm lỗ chui đầu - Sáng Ánh (04/03/2017)

» Xem tiếp...